به دنبال احساس شدن گزگز و مورمور در اندام اولین چیزی که به ذهن افراد خطور می کند مبتلا شدن به بیماری ام اس یا اسکلروز متعدد ( Multiple Sclerosis) است.
بیماری ام اس یا اسکلروز متعدد یک بیماری مخرب التهابی پیشرونده عصبی و خودایمنی است که تا کنون دلیل مشخصی برای آن پیدا نشده است.
این بیماری علایم اولیه ای دارد که باید جدی گرفته شوند تا مشکل با پیشرفت مواجه نشود. باید دقت داشت که این بیماری یکی از بیماری هایی است که درمان مشخصی نیز ندارد.
سیستم عصبی شامل مغز و نخاع و اعصاب محیطی هست که به عضلات و بخش های مختلف بدن پیام ها را منتقل می کنند. این سیستم از سلول های عصبی به نام نورون تشکیل شده است. نورون ها برای اینکه پیام عصبی خود را با سرعت بیشتری انتقال بدهند یک سری لایه ها بر روی آکسون ها (بخشی از نورون) کشیده اند. این لایه ها میلین نام دارند. گلبول های سفید که نقش محافظ را برای بدن ایفا می کنند در شرایط خاصی اشتباها میلین که محافظی برای رشته های عصبی است را به عنوان بیگانه در نظر گرفته و به آن حمله می کند. به همین علت به MS بیماری خودایمنی گفته می شود.
تشخیص ام اس نیازمند بررسی دقیق و چند جانبه کلینیکی و پاراکلینیکی توسط پزشک متخصص است و تشخیص قطعی آن مستلزم دارا بودن علایم و نشانههای کلینیکی و پاراکلینیکی خاص خود است که گاه این شرایط در طول زمان احراز میشود و تشخیص قطعی در پیگیری بیمار داده میشود.
علائم مهم و اولیه بیماری ام اس کدامند؟
ام اس یک بیماری خود ایمن محسوب می شود که تا کنون دلیل مشخصی برای آن یافت نشده است. این بیماری علایم اولیه ای دارد که باید جدی گرفته شود تا مشکل با پیشرفت مواجه نشود. باید دقت داشت که این بیماری یکی از بیماری هایی است که درمان مشخصی نیز ندارد.
- کاهش حافظه
کاهش و ضعف حافظه، ناتوانی در تمرکز، صحبت کردن و مشکلات زبانی از اختلالات رایج در نتیجه ی پیشرفت MS است که البته خیلی وقت ها می تواند از علائم شروع این بیماری باشد.
- اختلالات جنسی
در بیماران مبتلا به ام اس در مراحل شدید، اختلالات جنسی یکی از شایع ترین اختلالات در نظر گرفته می شود. این وضعیت که در بیشتر اوقات عارضه ای غیر قابل پیشگیری است، خیلی وقت ها یکی از علائم ابتلا به MS در نظر گرفته می شود.
- سرگیجه
این بیماران معمولا در مستقیم حرکت کردن مشکل دارند. در واقع این عدم تعادل در کنترل حرکات معمولا با پیشرفت تخریب سلول های عصبی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. به همین خاطر است که بسیاری از مبتلایان به MS برای راه رفتن نیاز به عصا دارند
- دوبینی
دوبینی یا همان اختلالات بینایی به دلیل حمله ی بیماری ام اس به سیستم عصبی و تاثیر بر روی عصب بینایی به وجود می آید و به طور شایع در مبتلایان به بیماری ام اس دیده می شود.
- مورمور شدن انگشتان بی حسی
بی حسی و مورمور شدن مداوم که معمولا صورت و دست ها و پاها را درگیر می کند، عارضه ی شایع بیماران مبتلا به MS است که به علت آسیب و تخریب سلول ها عصبی در مغز و نخاع ایجاد می شود. اما این وضعیت برای فردی که هنوز به بیماری مبتلا نشده و یا برای اولین بار است که آن را تجربه می کند، بسیار عجیب به نظر می رسد. در واقع بی حسی و مورمور شدن می تواند در ابتدا به صورت حمله ای فرد را مورد آسیب قرار دهد. پاها شایع ترین بخش بدن برای بروز این عارضه اند.
- ضعف و گرفتگی عضلات
اسپاسم ها و گرفتگی های عضلانی حمله ای یکی از علائم آزاردهنده ی ام اس است. این اسپاسم ها معمولا شدیدا دردناک هستند، در بخش های انتهایی بدن نظیر دست ها و پاها ایجاد می شوند و بعد از چند دقیقه برطرف می شوند.
- اختلال در کنترل ادرار و مدفوع
بی اختیاری در دفع ادرار و مدفوع در بیماری MS دور از انتظار نیست. تقریبا 80 درصد بیماران مبتلا به MS در کنترل ادرار و مدفوع خود مشکل دارند. این افراد معمولا از احساس دفع ادرار مکرر و ناگهانی در عذاب هستند. مشکل آزاردهنده دیگر در این افراد، اسهال مداوم و اختلال کنترل تخلیه روده است. اگر این برای شما یک مشکل شده است، بهتر است هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کرده و وضعیت را بازگو کنید.
- بی حالی و افسردگی
ابتلا به بیماری آزاردهنده ای نظیر MS، علاوه بر آسیب جسمی می تواند ابزاری برای شکنجه روحی فرد باشد. بسیاری از مبتلایان به ام اس، احساس افسردگی، تحریک پذیری و تغییرات خلق و خو را یکی از مشکلات رایج خود بیان می کنند.
مواد غذایی که بیماران مبتلا به ام اس نباید مصرف کنند:
- لبنیات پر چرب
- سس های حاوی چربی زیاد نظیر مایونز
- گوشت های چرب و چربی های حیوانی
- چای و الکل
- مواد غذایی حساسیت زا
- مواد غذایی و خوراکی های شیرین مانند آب نبات، بیسکوییت و …
این خوراکی ها سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و رادیکال های آزاد بدن را افزایش می دهند که همین امر موجب تشدید بیماری می شود و روند درمان ام اس با تغذیه را دچار اختلال می کند. از این رو از مصرف این دسته از مواد غذایی خودداری کنید.
درمان ام اس
تا کنون هیچ درمان کاملی برای بیماری ام اس پیدا نشده است اما انواع مختلفی از داروها، داروهای گیاهی و مکمل های غذایی ممکن است به کاهش علائم کمک کنند. درمان همچنین می تواند بیماری را با جلوگیری از پیشرفت آن و اثرات کلی بر بدن شما تغییر دهد.
اثرات بیماری ام اس در هر شخصی متفاوت بروز می کند. هر فرد یک مجموعه منحصر به فرد از علائم را تجربه می کند و به درمان به صورت فردی پاسخ می دهد. بنابراین، شما و پزشکانتان باید برنامه درمان خود را سفارشی کنید تا علائم بیماری ام اس خود را به طور خاص به عنوان پیشرفت بیماری یا عود بیماری تغییر دهید. یک برنامه درمان با دقت طراحی شده می تواند به مدیریت MS کمک کند.
منبع: www.mayoclinic.org