وقتی که از خواب بیدار می‌شوید و احساس سفتی و درد می‌کنید، آسان است که پیری، تشک کهنه یا استراحت شبانه ضعیف را سرزنش کنید. درست است که آن چیزها می‌توانند صبح‌ها احساس سفتی در شما ایجاد کنند. اما اگر زیاد اتفاق بیفتد، ممکن است نشانه یک وضعیت پزشکی باشد.
سفتی صبحگاهی علامت چندین نوع آرتریت است، از جمله استئوآرتروز، نوع رایجی که بسیاری از افراد با افزایش سن به آن مبتلا می‌شوند. همچنین یک علامت هشداردهنده انواع التهابی آرتریت است مانند:
- آرتروز روماتوئید
- آرتروز پسوریاتیک
- اسپوندیلیت آنکیلوزان
جای تعجب نیست که افزایش سن و استئوآرتروز باعث سفتی صبحگاهی می‌شود. افزایش سن باعث می‌شود غضروفی که مفاصل شما را تحت‌فشار قرار می‌دهد، خشک شود و مفاصل شما مقدار کمتری از مایع سینوویال را تولید می‌کنند که وظیفه‌ی آن روان‌سازی است و باعث می‌شود احساس سفت و درد داشته باشید. گاهی اوقات به آن “ژل صبحگاهی” می‌گویند، زیرا مفاصل شما مانند ژلاتین زمانی که برای چندین ساعت غیرفعال هستید سفت می‌شوند.
هرگاه دچار روماتوئید، پسوریاتیک یا آنکلیوزان باشید، این التهاب است که باعث سفتی صبحگاهی شما می‌شود.
بزرگ‌ترین تفاوت بین سفتی صبحگاهی در افراد مبتلا به استئوآرتروز و مبتلایان به آرتروز التهابی، طول مدت آن است. برای مبتلایان به استئوآرتروز، سفتی اغلب فقط چند دقیقه طول می‌کشد و با شروع حرکت کاهش می‌یابد. اگر آرتریت التهابی دارید، ممکن است یک ساعت یا بیشتر طول بکشد تا از بین برود.
سفتی صبحگاهی شایع‌ترین علامت اسپوندیلیت آنکیلوزان است که عمدتاً ستون فقرات، باسن و زانو را درگیر می‌کند. با ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان، اغلب سفتی در ناحیه کمر و گردن خود دارید.
مانند آرتروز روماتوئید و استئوآرتروز، دوره‌های طولانی استراحت – مانند 8 ساعت خواب – سفتی را برای افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان بدتر می‌کند. اما با دوش آب گرم یا ورزش سبک راحت می‌شود.
سایر شرایط سلامتی که می‌توانند باعث خشکی صبحگاهی شوند عبارت‌اند از:
- بیماری تیروئید
- کمبود ویتامین D
- فیبرومیالژیا
- چاقی مفرط
اگر بیش از 3 روز متوالی احساس سفتی و درد شدید از خواب بیدار می‌شوید، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. پزشک ممکن است مفاصل شما را بررسی کند، خون‌گیری کند یا مایع مفصلی شما را برای بررسی التهاب آزمایش کند. نتایج به تعیین علت سفتی صبحگاهی کمک می‌کند و به پزشک کمک می‌کند تا نحوه درمان شما را تشخیص دهد.
اگر مبتلا به استئوآرتروز هستید، ممکن است از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده کنید.
اگر آرتریت التهابی مقصر خشک‌شدگی شما باشد، پزشک احتمالاً یک داروی ضدالتهاب تجویز می‌کند. دسته‌ای از داروها به نام بیولوژیک نشان داده است که سفتی صبحگاهی را کاهش داده و درد، تورم و خستگی را کاهش می‌دهد.
علت سفتی صبحگاهی شما هرچه که باشد، پزشک ممکن است موارد زیر را نیز توصیه کند:
- ورزش‌های کم تأثیر مانند یوگا یا تای چی
- تغییرات سبک زندگی سالم مانند کاهش وزن یا کاهش استرس
- فیزیوتراپی
هیچ‌کس نمی‌خواهد روز را با احساس سفتی و درد شروع کند. پیدا کردن علت سفتی و ایجاد یک برنامه درمانی می‌تواند به شما کمک کند تا برای شروع روز به شکل مطلوبی از خواب بیدار شوید.