مورتون نوروما چیست؟
مورتون نوروما که به آن نورومای اینتر متاتاس نیز گفته می‌شود، یک وضعیت دردناک است که بر روی پنجه پا و بیشتر در ناحیه بین انگشتان سوم و چهارم تأثیر می‌گذارد. بیماری نورومای مورتون ممکن است احساس وجود سنگ‌ریزه در کفش یا ایستادن بر روی چین جوراب را ایجاد کند. این بیماری شامل ضخیم شدن بافت اطراف یکی از اعصاب منتهی به انگشتان پا است. این امر می‌تواند باعث درد شدید و سوزش در پنجه پا شود. همچنین سوزش و بی حسی از عوارض دیگر این بیماری به شمار می‌رود.
علت درد کف پا در سندرم مورتون
مورتون نوروما معمولاً بر اثر کفش‌هایی که خیلی تنگ هستند و یا کفش‌های پاشنه بلند به وجود می‌آید. این کفش‌ها منجر به فشرده شدن اعصاب در ناحیه پا شده و آن‌ها را با مشکل مواجه می‌کنند. اعصاب آسیب‌دیده ضخیم شده و کم‌کم دردناک می‌شوند و همه این‌ها به دلیل فشاری است که توسط کفش به پا وارد می‌گردد.
یک علت احتمالی دیگر می‌تواند غیر نرمال بودن پای افراد باشد که می‌تواند منجر به ناپایداری فرد شده و بر روی اعصاب ناحیه پا در فرد، فشار ایجاد کند. مورتون نوروما معمولاً با موارد زیر همراه است:
- صاف بودن کف پا
- بونیون های پا
- قوس زیاد کف پا (High arches)
- انگشت چکشی (hammer toes)
این مشکل پا همچنین می‌تواند به دلیل فعالیت‌های خاصی که فرد انجام می‌دهد رخ دهد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فعالیت‌های ورزشی پر تکرار نظیر دویدن و یا ورزش‌هایی که با راکت انجام می‌شوند، چرا که در این ورزش‌ها میزان فشار روی پا زیاد است.
- ورزش‌هایی که به کفش‌های تنگ نیاز دارند به عنوان مثال اسکی یا رقص باله
- گاهی اوقات نیز، مورتون نوروما در اثر آسیب‌دیدگی پا رخ می‌دهد.
راه‌های تشخیص این بیماری توسط پزشکان
پزشکان برای تشخیص قطعی مورتون نوروما از راه‌های زیر استفاده می‌کنند:
- ارزیابی فیزیکی
پزشک براساس ماهیت و موقعیت درد پای بیمار شک می‌کند که او مبتلا به مورتون نوروما است. او ممکن است سؤالاتی در مورد کفش‌های بیمار بپرسد؛ اینکه او معمولاً چه نوع کفش‌هایی را می‌پوشد و اینکه آیا این کفش‌ها پاشنه بلند و یا پنجه باریک هستند یا خیر. برای پی بردن به سایر علل درد پا، پزشک ممکن است سؤالاتی را درباره سابقه پزشکی بیمار، به‌خصوص تاریخچه آرتروز، مشکلات عصب و عضلات یا آسیب قبلی به پا یا ران، بپرسد.
- معاینه پا
به منظور تأیید تشخیص، پزشک پاهای بیمار را معاینه خواهد کرد. او به دنبال مناطق حساس، متورم، بی‌حس، ضعف عضلانی و مناطق دارای حرکت محدود خواهد گشت. برای بررسی مورتون نوروما، پزشک دو طرف پای بیمار را فشار می‌دهد. فشار دادن باید نوروم را فشرده کرده و سبب درد معمولی او شود. در بعضی موارد، پزشک در ناحیه لبه بین انگشتان تحت تأثیر، متوجه بی‌حسی می‌شود. درد در دو یا چند نقطه از یک پا، مانند بین انگشتان دوم و سوم و انگشتان سوم و چهارم، به احتمال زیاد نشان‌دهنده التهاب مفاصل پاست تا مورتون نوروما.
- آزمایش‌های تصویربرداری
بر اساس معاینات فیزیکی، پزشک معمولاً می‌تواند مورتون نوروما را بدون آزمایش دیگری تشخیص دهد. یک اشعه ایکس از پا ممکن است دستور داده شود تا اطمینان حاصل شود که شکستگی تنشی استخوان وجود ندارد، اما نوروم واقعی را نشان نمی‌دهد. اگر تشخیص مشکوک باشد، پزشک ممکن است از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی ( MRI)پا استفاده کند.
فیزیوتراپی چگونه مورتون نوروما را درمان می‌کند؟
رویکرد محافظه‌کارانه برای درمان مورتون نوروما ممکن است از فیزیوتراپی در فرآیند درمان سود ببرد. مداخلات معمول در درمان مورتون نروما عبارت‌اند از:
- تکنیک درمان دستی (MTT): درمان دستی از جمله ماساژ بافت نرم، ماساژ مالش عمیق، کشش دستی و حرکت دادن مفصل توسط پزشک برای بازیابی تحرک و محدوده حرکات پا و اعصاب.
- ورزش درمانی (TE) : شامل تمرین‌های کششی و تقویتی برای به‌دست آوردن دامنه حرکت و تقویت پا و عضلات درگیر.
- بازآموزی عضلانی (NMR) : برای بازگرداندن ثبات، بازآموزی اندام‌های پایینی و بهبود تکنیک و مکانیک حرکت (به عنوان مثال دویدن، پریدن، لگد زدن و یا گام برداشتن) در استفاده روزانه از اندام تحتانی درگیر. این ممکن است شامل استفاده از پد، بستن پا و تغییر کفش نیز باشد.
- روش‌هایی که می‌تواند شامل استفاده از اولتراسوند، تحریک الکتریکی، یخ، لیزر سرد و سایر روش‌ها برای کاهش درد و التهاب در پا و اعصاب باشد.
- برنامه خانگی که شامل تمرینات تقویتی، کششی و تثبیت و دستورالعمل‌هایی برای کمک به فرد در انجام کارهای روزانه و پیشبرد سطح بعدی عملکردی است.
چه زمانی جراحی الزامی است؟
بهبود عصب‌های آسیب‌دیده یا ملتهب ممکن است چند ماه طول بکشد، حتی پس از اینکه مشکل اساسی برطرف می‌شود. اگر درد پس از چند ماه درمان محافظه‌کارانه ادامه پیدا کند، پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند تا نوروم را برداشته و یا فضایی را که عصب آسیب دیده در طول آن حرکت می‌کند، پهن‌تر نماید. این نوع جراحی معمولاً تحت بیهوشی موضعی انجام می‌شود. اگر پزشک بخشی از عصب آسیب‌دیده را همراه با نوروم بردارد، ممکن است بیمار بی‌حسی دائمی بین انگشتان پا داشته باشد.