کندرومالاسی یا نرمی کشکک، شایع‌ترین علت زانو درد در سنین ۲۰ تا ۴۰ سال است. در این بیماری، غضروف مفصل زانو نرم می‌شود و گاهی خراش‌های غضروفی در سطح مفصل به وجود می‌آید. شایع‌ترین علامت این بیماری، درد زانو است که با خم شدن زانو تشدید می‌شود. گاهی هم تورم خفیف در قسمت جلوی زانو ایجاد می‌شود. درد کندرومالاسی با فعالیت بیشتر می‌شود و با استراحت کاهش می‌یابد. نشستن روی زمین با زانوی خمیده، سجده زدن، بالا و پایین رفتن از پله‌ها و راه رفتن در سطوح شیب‌دار، مثل کوه پیمایی، باعث تشدید علائم نرمی کشکک می‌شود.
چه چیزی باعث کندرومالاسی کشکک می‌شود؟
کشکک به طور معمول بر روی انتهای استخوان ران در یک خط مستقیم توسط عضله چهار سر (ران) کشیده می‌شود. بیماران مبتلا به کندرومالاسی کشکک اغلب دارای «ردیابی» غیرطبیعی کشکک به سمت بیرونی استخوان ران هستند. این مسیر کمی دورتر به سطح زیرین کشکک اجازه می‌دهد تا در امتداد استخوان ران رنده شود و باعث التهاب و درد مزمن شود. نرمی کشکک زانو ممکن است به این دلایل زیر رخ دهد:
- کاسه زانو در وضعیت غیر طبیعی قرار دارد (همچنین به آن تراز ضعیف مفصل کشکک رانی نیز گفته می‌شود)
- سفتی یا ضعف عضلات جلو و پشت ران شما وجود دارد
- فعالیت‌های زیاد که فشار بیشتری بر روی کاسه زانو وارد می‌کند (مانند دویدن، پریدن یا پیچش)
- کف پای صاف
افراد خاصی مستعد ابتلا به کندرومالاسیا کشکک هستند: زنان، دونده‌های زانو زده یا کف پای صاف، یا کسانی که در زیر سطح کشکک به شکل غیرعادی هستند. با این حال، می‌تواند هر یک از اعضای جمعیت را تحت تأثیر قرار دهد و ممکن است به یکی از دلایل زیر ظاهر شود:
- درد زانو نوجوانان (معمولاً در ابتدای جهش رشد، یا به دلیل استفاده بیش از حد یا بدون دلیل ظاهری)
- در دوران کودکی می‌تواند ادامه یابد و به یک بیماری مزمن تبدیل شود.
- ضربه مستقیم به زانو
- ضربه غیر مستقیم (آسیب رباط زانو)
- ورزشکاران (این شایع‌ترین حالت در ورزش است و اغلب پس از تغییر در الگوهای تمرین، به دنبال آسیب‌دیدگی یا بدون هیچ دلیل مشخصی رخ می‌دهد و عوامل رایج تغییر شدید در فعالیت است که معمولاً شامل دویدن، دوچرخه سواری یا هر چیز دیگری است)
علائم نرمی غضروف کشکک زانو
- تکه تکه شدن غضروف زانو در موارد پیشرفته بیماری که سبب اختلال در عملکرد زانو و درد شدید می‌شود.
- انتشار درد به ساق پا و استخوان ران
- تشدید درد هنگام نشست و برخاست
- درد و ضعف عضله چهار سر ران
- اختلال در حفظ تعادل و در راه رفتن
- لنگیدن حین راه رفتن به دلیل وجود درد
- تشدید درد با بالا و پایین رفتن از پله
- احساس سفتی و خشکی زانو که سبب محدود شدن دامنه حرکات آن می‌شود.
- شنیده شدن صدا از زانو هنگام حرکت دادن آن
درمان‌های خانگی
در موارد خفیف تا متوسط کندرومالاسی، استفاده از روش‌های درمانی خانگی می‌تواند برای بهبود شرایط زانو بسیار مؤثر باشد.
- استراحت: استراحت دادن به زانوها در خلال فعالیت روزانه و انجام حرکات کششی مختص زانو می‌توانند درمان‌های مؤثری برای مدیریت نرمی کشکک در مراحل اولیه باشند.
- کمپرس یخ: استفاده از پک یخ به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در هر ۲ ساعت برای بازه زمانی چند هفته‌ای می‌تواند التهاب و درد زانو را در مراحل اولیه کاهش دهد.
- استفاده از زانوبند یا بریس: یک زانوبند یا بریس مناسب می‌تواند با محدود کردن حرکت زانو از سایش غضروف زانو جلوگیری کند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی در این مورد عمدتاً بر تقویت عضلات چهارسر ران، عضلات همسترینگ و عضلات نزدیک‌کننده و دورکننده ران تمرکز داشته و قادر است استحکام عضلانی و تعادل شما را تقویت بخشد. تعادل عضلانی مانع از قرارگیری نامناسب و ناهمترازی زانوها می‌گردد.
عموماً ورزش‌های بدون تحمل وزن بدن، مانند شنا و دوچرخه ثابت برای این کار پیشنهاد می‌شود. به‌علاوه، تمرینات ورزشی ایزومتریک که در آن‌ها سفت کردن عضله و مجدداً رهاکردن آن به طور مکرر رخ می‌دهد نیز می‌توانند در حفظ توده عضلانی و تقویت کشکک زانو به شما کمک شایانی نمایند.
جراحی
گاهی کندرومالاسی کشکک با درمان محافظه‌کارانه درمان نمی‌شود و ممکن است مشخص شود که نیاز به جراحی است. گزینه‌های جراحی عبارت‌اند از:
- آرتروسکوپی: جراح یک برش کوچک در زانو ایجاد می‌کند تا دوربین را بگذارد. این دوربین عریض‌تر از یک مداد نیست و به جراح اجازه می‌دهد تا ساختارهای زانو و آسیب‌های موجود را ببیند.
- تنظیم مجدد: جراح از یک برش کمی بزرگ‌تر برای باز کردن ساختار زانو استفاده می‌کند و کاسه زانو را با استفاده از روشی که به عنوان رهاسازی جانبی شناخته می‌شود، مجدداً تراز می‌کند. این شامل بریدن رباط‌های جانبی سفت است تا موقعیت طبیعی و ردیابی کشکک فراهم شود. اگر این برای اصلاح ناهماهنگی کافی نباشد، جراحی گسترده‌تری وجود دارد که می‌توان انجام داد.